Wat is hyperthyreoïdie bij katten?
van te hoge circulerende concentraties van de actieve schildklierhormonen tri-joodthyronine (T3) en/of thyroxine (T4).
Hyperthyreoïdie werd voor het eerst beschreven in 1979 en is nu de meest voorkomende endocriene aandoening bij katten.
Wat regelt de productie van schildklierhormoon?
De normale productie van schildklierhormoon wordt geregeld door een systeem van negatieve respons.
De afgifte van schildklierhormoon wordt geïnitieerd door de hypothalamus die thyrotropin releasing hormone (of TRH) afscheidt. Dit werkt in op de hypofyse en reguleert de productie van thyroïd stimulerend hormoon (of TSH).
TSH werkt vervolgens op de schildklier en stimuleert de productie van T4 en T3. Wanneer de circulerende niveaus van T4 en T3 een drempelwaarde overschrijden, oefenen ze een negatief terugkoppelingseffect uit, voornamelijk op de hypofyse (maar ook op de hypothalamus), om het systeem in balans te houden.
Meer dan 99% van circulerend T4 en T3 is gebonden aan de plasma-eiwitten albumine, thyroxinebindend eiwit en thyroxinebindend prealbumine. Het zijn echter de vrije of ongebonden hormonen die metabolisch actief zijn en in cellen kunnen worden opgenomen.
T4 is het belangrijkste secretieproduct van de schildklier, maar de metabolische activiteit van T3 is veel groter. T3 wordt over het algemeen beschouwd als 5 keer metabolisch actiever dan T4.
Ongeveer 80% van het plasma T3 wordt geproduceerd door deiodinatie van T4 in perifere weefsels, voornamelijk de lever en nieren.
Wat is de oorzaak?
De exacte onderliggende oorzaak blijft onbekend, maar epidemiologisch onderzoek suggereert een multifactoriële etiologie. Het is het meest waarschijnlijk dat risicofactoren voor de ontwikkeling van hyperthyreoïdie bij katten in een van de twee categorieën vallen (Peterson, 2012):
- Voedingstekorten of -overschotten in kattenvoer
- Schildklierverstorende stoffen aanwezig in het milieu, water of voeding
Ondanks het feit dat de onderliggende oorzaken van hyperthyreoïdie bij katten niet duidelijk zijn opgehelderd, zijn de schildklierpathologische bevindingen die geassocieerd worden met hyperthyreoïdie goed gekarakteriseerd.
Zoals het diagram laat zien, is bilaterale goedaardige hyperplasie van de schildklier de meest voorkomende pathologische verandering.
Welke rol speelt ectopisch schildklierweefsel bij hyperthyreoïdie bij katten?
De aanwezigheid van EHTT is relatief zeldzaam (een onderzoek uit 2015 vond een prevalentie van ongeveer 4%), maar kan wel bepalend zijn voor de keuze van behandeling voor de individuele patiënt.