Hypoadrenocorticisme kan worden geclassificeerd als primair of secundair.

De primaire vorm van de aandoening, ook wel bekend als de ziekte van Addison, ontstaat door vernietiging van het bijnierschorsweefsel zelf. In de meeste gevallen lijkt deze vernietiging door het immuunsysteem te worden veroorzaakt. Zeldzamere oorzaken van destructie van de bijnierschors zijn medicamenteuze behandeling met mitotaan of trilostaan, het opzettelijk creëren van ziekte om een andere aandoening te behandelen (bijvoorbeeld door het uitvoeren van een bilaterale bijnierectomie) en infectieuze/infiltratieve ziekte.

Secundair hypoadrenocorticisme ontstaat door onderdrukking van het stimulerend hormoon. Er is dus een tekort aan glucocorticoïd door een gebrek aan productie van ACTH. Dit kan op natuurlijke wijze gebeuren, na een operatie of door het abrupt stoppen van geneesmiddelen met een glucocorticoïde werking.  Minder vaak komt een secundair tekort aan mineralocorticoïden voor door een tekort aan renine. 

De bijnier zelf is verdeeld in een cortex en een medulla. De cortex omvat ongeveer 75% van de bijnier zelf en is meer specifiek opgesplitst in drie gebieden: het binnenste is de zona reticularis; vervolgens is er de zona fasciculata; en het buitenste gebied wordt de zona glomerulosa genoemd (figuur 1). Het zijn deze drie zones die verantwoordelijk zijn voor de productie van een reeks steroïdhormonen. 

Figuur 1- Diagram met de architectuur van de bijnier

Aldosteron is het belangrijkste mineralocorticoïde hormoon en wordt geproduceerd door de zona glomerulosa. De afgifte ervan wordt deels gereguleerd door het renine-angiotensinesysteem (Figuur 2) en de belangrijkste functie is het regelen van het bloedvolume door het reguleren van de lichaamselektrolyten. Honden met een tekort aan aldosteron hebben naast een laag bloedvolume ook een laag natrium- en/of verhoogd kaliumgehalte. Klinisch kan dit zich uiten in uitdroging, gastro-intestinale symptomen, bradycardie en spierzwakte. 

Cortisol is het belangrijkste glucocorticoïdhormoon dat wordt uitgescheiden door de zona reticularis en fasciculata. De afgifte ervan staat onder controle van ACTH dat wordt uitgescheiden door de voorste hypofyse, die op zijn beurt wordt gecontroleerd door CRH dat vrijkomt uit de hypothalamus (figuur 2). 

Cortisol kan worden beschouwd als het hormoon dat het lichaam beschermt tegen de langetermijneffecten van stress. Klinisch leidt een tekort aan cortisol tot gewichtsverlies, gebrek aan eetlust, bloedarmoede en een lage bloedsuikerspiegel.

Figuur 2 - Schema van de regulatie van aldosteron en cortisol

Hoewel bijna elke hond, van een puppy tot een geriatrische patiënt, de diagnose hAC kan krijgen, kunnen aanwijzingen worden verkregen door het beoordelen van signalen.

Primaire hypoadrenocorticisme wordt meestal gediagnosticeerd bij honden van jongere tot middelbare leeftijd en teven lijken vaker getroffen dan reuen. Er wordt ook gedacht dat het ras een rol speelt, rassen met specifieke predisposities zijn onder andere:

• Standaard Poedels
• Bearded Collies
• Nova Scotia Duck Tolling Retrievers
• Portugese Waterhond
• Leonbergers
• Duitse Doggen
• West Highland Witte Terriërs
• Rottweilers
• Wheaten Terriërs

Analyse van de wijze van erfelijkheid van hAC lijkt te wijzen op een genetische predilectie in veel van deze rassen.

Honden met hAC kunnen zich voordoen met een aspecifieke voorgeschiedenis van vage klinische symptomen die goed reageren op een aspecifieke behandeling.

In het bijzonder moet de mate van verdenking van een behandelaar verhoogd worden als een patiënt zeer positief heeft gereageerd op intraveneuze vloeistoftherapie. Door het gebrek aan specificiteit van de klinische symptomen kan hypoadrenocorticisme echter gemakkelijk verward worden met andere, meer voorkomende aandoeningen. Dit heeft ertoe geleid dat hAC de bijnaam 'The Great Pretender' heeft gekregen. Ziekten die zich op een vergelijkbare manier kunnen presenteren als hAC zijn onder andere acuut nierfalen, acute pancreatitis, infectieuze enteritis en hepatitis (tabel 2).